‘กระเพาะปัสสาวะอักเสบ’ เป็นอีกโรคยอดฮิตชั่วกัลปวสานของสตรีโดยเฉพาะมนุษย์ที่ทำงานแล้วก็เหล่าแบ็กแพ็กเกอร์สายท่องเที่ยว พบมากกับเหตุสุดวิสัยจนกระทั่งกลายเป็นความประพฤติปฏิบัติกลั้นเยี่ยวไว้นานๆนำมาซึ่งปัญหาในการถ่ายค่อย ทั้งแสบ ขัด เจ็บ จนตราบเท่ากับกลั้นไม่ได้ สร้างความทรมาทรกรรมให้ร่างกายและดำรงชีพได้ทุกข์เข็ญ วันนี้เราจะพามาทำความรู้จักโรคกระเพาะเยี่ยวอักเสบให้มากเพิ่มขึ้นถึงที่มาที่ไป สัญญาณเตือนหรืออาการส่อโรคแบบไหนที่เห็นได้ชัดเจน ความประพฤติใดที่ทำให้ร่างกายตกอยู่ในภาวการณ์เสี่ยง ไปจนกว่าฮาวทูรักษาดูแลตัวเองอย่างไรให้ถูกวิธี มาศึกษาก่อนสาย… ทำความเข้าใจโรคกระเพาะเยี่ยวอักเสบไปพร้อม
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ เกิดจากอะไร
สาเหตุของโรคกระเพาะฉี่อักเสบ (Cystitis) โดยมากนั้นมีต้นเหตุมาจากการได้รับเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเท้าเยี่ยว ซึ่งพบบ่อยถึง 75-95% โดยเจ้าเชื้อโรคกลุ่มนี้ถูกใจลักลอบเข้าไปอยู่ในกระเพาะปัสสาวะของเราโดยไม่รู้ตัว ก่อนจะถูกขับออกโดยการเยี่ยว ผู้ที่ทำลั้นเยี่ยวไว้นานๆก็เลยเป็นการเพิ่มขณะให้เชื้อโรคเติบโตได้มากขึ้น รวมทั้งเข้าไปฝังตัวอยู่ในกระเพาะปัสสาวะจนกระทั่งมีการอักเสบได้ผู้สนับสนุนที่สุด
ดังต่อไปนี้โรคกระเพาะเยี่ยวอักเสบพบได้ทั่วไปในหญิงได้ง่าย ด้วยความที่หญิงมีท่อเยี่ยวที่สั้นกว่าเพศชาย แล้วก็พบมากขึ้นในผู้หญิงที่แต่งงานแล้ว (ช่วงอายุ 20-40 ปี) เนื่องจากช่องคลอดอาจมีการเสียดสีจากเซ็กซ์ ทำให้มีการอักเสบของท่อเยี่ยวที่อยู่ข้างๆได้ง่ายมากขึ้น ก็เลยนำไปสู่การติดเชื้อแบคทีเรียได้ ยิ่งกว่านั้น กลุ่มผู้สูงวัยและผู้มีโรคประจำตัวอย่างโรคเบาหวานแล้วก็โรคไตก็จัดอยู่ในกลุ่มผู้เสี่ยงสูงต่อโรคกระเพาะฉี่อักเสบเหมือนกัน
ปัจจัยเสี่ยงเกิดโรคกระเพาะฉี่อักเสบ
- กลั้นฉี่นานๆผู้ทำลั้นฉี่จัดเป็นความปฏิบัติตนปฏิบัติที่มีการเสี่ยงสูงสุดสำหรับในการเกิดโรคกระเพาะเยี่ยวอักเสบ โดยเฉพาะเพศหญิงที่ทำการที่มักกลั้นเยี่ยวอยู่เป็นประจำเพราะควรต้องทำงานต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน หรือการเดินทางระยะไกลที่ห้องน้ำสาธารณะไม่อวย
- ดื่มน้ำน้อย การกินน้ำปริมาณน้อยเป็นส่วนหนึ่งส่วนใดของการเพิ่มปัจจัยเสี่ยงให้เชื้อแบคทีเรียที่ค้างอยู่ในกระเพาะปัสสาวะเติบโตแล้วก็ก่อโรคได้อย่างรวดเร็ว
- ชำระล้างไม่ถูกถูกหลักอนามัย ไม่ใช่เพียงแค่ผู้ที่ทำลั้นเยี่ยวเท่านั้น หากว่าขาดการดูแลถูกหลักอนามัยบริเวณของลับอย่างถูกทาง ชำระล้างทวารหนักก่อนชำระล้างอวัยวะสืบพันธุ์ด้านหลังถ่ายซึ่งเป็นแถวทางที่มิชอบจำเป็นต้อง ก็สามารถนำพาเชื้อโรคลงสู่กระเพาะเยี่ยวได้ด้วยเหมือนกัน โดยเฉพาะในเพศหญิงทั้งที่อยู่ในวัยหมดระดู ใช้ผ้าอนามัยแบบใส่
- การร่วมเพศ ทำให้เกิดการเสียดสีบริเวณช่องคลอดรวมทั้งท่อเยี่ยว จนถึงทำให้มีการเกิดการอักเสบได้ด้านหลังการมีเพศสัมพันธ์ ทั้งหากมีการตกขาวร่วมด้วยก็นำมาซึ่งการทำให้เชื้อแบคทีเรียกลาดเกลื่อนไปสู่กระเพาะปัสสาวะได้ง่ายยิ่งกว่าเดิมด้วย
เช็ก 5 อาการ สัญญาณเตือน กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
1. กลั้นฉี่ไม่อยู่
โดยส่วนมากผู้ที่มีลักษณะกระเพาะปัสสาวะอักเสบถูกใจเข้าห้องน้ำบ่อยกว่าปกติ รวมถึงเมื่อปวดในคราวถัดมากลับรู้สึกอยากได้ทำให้หมดทุกข์เมื่อมีลักษณะปวด กลั้นไม่อยู่จนกระทั่งฉี่เล็ดหรือราดออกมาบ่อยมาก
2. แสบ ขัดที่ปลายหลอดเยี่ยว
ด้านหลังเสร็จสิ้นจากการฉี่มักมีลักษณะอาการ แสบ ขัด เจ็บบริเวณปลายหลอดฉี่ หรือรู้สึกปวดฉี่แต่ไม่สามารถที่จะขับฉี่ออกได้ตามปกติ เจ็บ ทรมาทรกรรม
3. ฉี่บ่อยมากแบบกะปริบกะปรอย
อาการฉี่แบบกะปริบกะปรอย ถ่ายต่อครั้งได้ปริมาณน้อย ปวดท้องเยี่ยวบ่อยครั้งแทบทุกชั่วโมง รวมถึงเยี่ยวไม่สุด
4. ปวดท้องน้อย
ขณะเยี่ยวจนถึงสุดจะรู้สึกปวดบริเวณท้องน้อย อาจปวดมากมายก่ายกองแบบบิดเกร็ง หรือปวดแบบถ่วงๆในบางครั้งอาจปวดเป็นระยะแล้วหายไป หรือบางครั้งอาจปวดเกร็งตลอดเวลาก็ได้ด้วยเหมือนกัน
5. เยี่ยวมีสีขุ่น
เริ่มตั้งแต่สีเหลืองขุ่นไล่ระดับความเข้มขึ้นหากแม้มีลักษณะอาการมากมายก่ายกอง และอาจมีเลือดผสมมาด้วยในรายที่มีลักษณะอาการรุนแรง หรืออาจมีกลิ่นเหม็นและจากนั้นก็มีลักษณะอาการไข้ร่วมด้วยได้
แนวทางการตรวจและการรักษากระเพาะปัสสาวะอักเสบ
เมื่อเช็กอาการข้างต้นจนกระทั่งมั่นอกมั่นใจแล้วว่ากำลังพบเห็นกับโรคกระเพาะฉี่อักเสบ หลายท่านอาจสงสัยว่าถึงแม้เป็นแล้วสามารถรักษาให้หายเองได้ไหม เบื้องต้นเมื่อพบอาการแรกของโรคแนะนำให้ดื่มน้ำล้นหลามๆเพื่อขับแบคทีเรียออกไปพร้อมฉี่แล้วก็เข้าพบแพทย์ เนื่องแต่ลักษณะโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบมีความกระจ่างแจ้ง โดยแพทย์จะทำซักเรื่องราวป่วยไข้แล้วก็ตรวจร่างกายโครงสร้างรองรับ ก็เลยมักบอกได้อย่างแจ่มแจ้งแล้วว่าคนไข้มีลักษณะติดโรคดังที่ได้กล่าวมาแล้วไหม แม้ว่าการตรวจปัสสาวะเพื่อหาสิ่งแปลกปลอมที่อาจผสม จำพวกเชื้อแบคทีเรียหรือเม็ดเลือดขาว แล้วจึงส่งเพาะเชื้อก็จะสามารถช่วยทำให้การวิเคราะห์มีความถูกต้องมากเพิ่มขึ้น
กรรมวิธีการรักษาเบื้องต้นทำเป็นโดยรับประทานยายาปฏิชีวนะราว 3-5 วัน ในคนบาดเจ็บที่มีลักษณะอาการหนักเข้าขั้นรุนแรง หรือเรื้อรัง อาจจะต้องรับประทานยายาปฏิชีวนะนานราว 7-10 วัน ผู้ที่เคยมีลักษณะอาการกระเพาะปัสสาวะอักเสบแล้ว ยังสามารถกลับมาเป็นซ้ำได้อีก แล้วหลังจากนั้นก็หากมีลักษณะมากกว่า 2 ครั้ง ภายในช่วงระยะเวลาใน 6 เดือน หมอบางคราวบางทีอาจตริตรองให้ตรวจหาต้นสายปลายเหตุเพิ่มอีก ได้แก่ การส่องกล่องระบบฟุตบาทฉี่ การถ่ายภาพรังสี หรืออัลแบรนด์ซาวน์ เพื่อกล่าวโทษไม่ปกติอื่นๆที่อาจเกิดขึ้นร่วมกับการรับเชื้อ อย่างเช่น ภาวการณ์นิ่วในไต หรือนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ อื่นๆอีกมากมาย
ดูแลและป้องกันอย่างถูกทาง ถอยหนีจากโรคกระเพาะเยี่ยวอักเสบ
ถึงโรคกระเพาะฉี่อักเสบจะมักพบโดยเฉพาะในผู้หญิง ถ้าแม้กระนั้นเราสามารถละและลดทุกอย่างที่ก่อเกิดการเสี่ยงที่ก่อกำเนิดโรครวมถึงวิถีทางป้องกันได้ด้วยตัวเอง ดังนี้
- หลีกเลี่ยงผู้ที่ทำลั้นเยี่ยวนานๆโดยไม่จำเป็น สละเวลาหน่อยเดียวจากโต๊ะทำงานไปปล่อยค่อยเข้าห้องน้ำให้เรียบร้อย เว้นเสียแต่ดีต่อสถาพทางร่างกายกายแล้ว ยังได้ละสายตาออกจากงานชั่วขณะเป็นการรีแล็กซ์ไปในคราวเดียว ในระหว่างการท่องเที่ยวหรือเดินทางระยะไกลที่ห้องสุขาไม่เป็นใจการพกถุงดูดซับเยี่ยว หรือกระดาษรองนั่งก็ช่วยปรับการปลดปล่อยค่อยเป็นเรื่องที่ไม่ได้ยากเย็นดายถึงเป็นสถานที่ไม่เคยคุ้นชิน
- ด้านหลังมีเพศสัมพันธ์ให้ชำระล้างร่างกายและเยี่ยวทิ้งทันที
- ดื่มน้ำให้เพียงพอราว8-10 แก้วต่อวัน เพื่อช่วยรีบการขับเชื้อโรคออกมาจากท่อเยี่ยว
- รักษาความถูกอนามัยบริเวณของลับอย่างเที่ยงตรง ชำระล้างบริเวณของลับจากด้านหน้าไปด้านหลังเสมอ ใช้ฝักบัวอาบน้ำทดแทนการแช่ในอ่าง
- สวมชุดชั้นในเนื้อผ้านุ่ม โปร่ง เพื่อช่วยระบายอากาศแล้วหลังจากนั้นก็ลดความอับเฉอะแฉะบริเวณจุดซุกซ่อน
ถึงแม้ว่าโรคกระเพาะเยี่ยวอักเสบจะไม่ได้มีความรุนแรง แม้กระนั้นก็สามารถสร้างความรำคาญดวงใจรวมทั้งพบมากครั้ง ความเคลื่อนไหวความประพฤติและก็ดูแลรักษาสุขภาพร่างกายอย่างเหมาะควรจากที่ได้แนะนำไว้ข้างต้น ร่วมกับการบริหารร่างกาย จะช่วยทำให้ปรับร่างกายมีร่างกายที่แข็งแรงได้มากขึ้น สิ่งที่จำเป็นเป็นอย่าไม่มีความสนใจเมื่อป่วยไข้แล้วปล่อยให้กระเพาะปัสสาวะอักเสบเป็นระยะเวลานาน ถ้าอาการแสบขัดไม่ดีขึ้น เป็นไข้ หนาวสั่น น่าจะรีบพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาเพิ่มอย่างตรงประเด็น เพราะเชื้อแบคทีเรียอาจส่งผลให้มีการติดโรคแทรกไปสู่กรวยไตกระตุ้นให้เกิดเหตุการณ์ไตวาย แล้วก็กลายเป็นการอักเสบติดเชื้อในกระแสเลือด ที่อาจส่งผลร้ายอันตรายถึงแก่ชีวิต
ที่โรงหมอหลุดพ้นเรามีศูนย์บริการโรคระบบเยี่ยว มีกรุ๊ปแพทย์ผู้ชำนาญเฉพาะทางโรคระบบฉี่รวมถึงกรุ๊ปสหสาขาวิชาชีพ ที่พร้อมให้บริการรักษา ให้คำปรึกษาเพื่อความประพฤติปฏิบัติตัวได้อย่างเที่ยงตรง รวมทั้งส่งต่อการดูแลและรักษาอย่างใกล้เคียงเป็นกรุ๊ปเดียวกัน โดยมีสิ่งของที่ทันสมัยและกระบวนการรักษาที่สบาย สำหรับดูแลคนบาดเจ็บโรคระบบฉี่อย่างครบวงจรตามความเหมาะสมของคนไข้แต่ละบุคคล เพื่อคนบาดเจ็บสามารถฟื้นฟูร่างกายกลับมาทำกิจวัตรที่ทำเป็นประจำทุกวันตามปกติได้อย่างรวดเร็ว
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมนอกเหนือจากนี้เหมาะสม
ศูนย์ระบบทางเท้าเยี่ยว ชั้น 4 โรงหมอหลุดพ้น
เวลา 08.00-20.00 น. หรือโทร 0-2079-0040
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการปรึกษาหารือหมอออนไลน์ได้
